تحلیل روند شکل‌گیری اجتماع‌پذیری و سرزندگی گذر‌ها در منظر شهری (نمونه موردی: خیابان سپه قزوین)*

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

2 استادیار، گروه معماری،واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران (نویسنده مسئول).

چکیده

نقش گذرهای شهری در هویت‌بخشی به عرصه‌های عمومی شهرها از اهمیت والایی برخوردار است و توجه به آن­ها در چشم‌انداز شهری امری مهم قلمداد می‌شود. هرچه گذرها و جریان‌های پیاده‌ شهری بیشتر مورد توجه قرار گیرند به همان میزان حضور شهروندان در آن­ها تثبیت شده و بقای پویایی و سرزندگی آن­ها پایدارتر است. توجه به ایجاد فضاهای تعاملی به منظور دستیابی به اجتماع‌پذیری علاوه بر سرزندگی شهرها سبب ارتقای ابعاد فرهنگی، روحی و رفتاری شهروندان شده و بر جنبه‌های اجتماعی و همبستگی آن­ها تاثیر می‌گذارد. پرسش اصلی پژوهش بیان می‌دارد که آیا حضور شهروندان در فضاهای درون شهری می‌تواند موجب افزایش سرزندگی در جریان‌های پیاده گذرهای شهری گردد؟ در این راستا فرض بر آن است که دستیابی به ایجاد زمینه‌های اجتماع‌پذیری در بستر فضاهای شهری در بروز سرزندگی در عرصه‌های پیاده‌ موثر بوده و سبب توسعه کیفیت فضاها به منظور ارتقای پویایی و جلب رضایت شهروندان است. براین مبنا هدف از پژوهش حاضر تحلیل روند شکل‌گیری اجتماع‌پذیری و سرزندگی گذرهای شهری است. به همین منظور خیابان سپه در قزوین که نمونه‌ای از اولین گذرهای شکل‌گرفته در ایران است مورد کاوش قرارگرفت. شیوه تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی است. جهت دستیابی به مبانی نظری پژوهش و تحلیل کیفی، از اسناد مکتوب، تحقیقات میدانی و مشاهدات عینی استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش بیان می‌دارند که معیارهای کالبدی، ادراکی و بصری از جمله مولفه‌های مهم در فضاهای شهری بوده و تامین آنها در گذرهای پیاده جداره‌های خیابان سبب حضور مخاطبان در فضا می‌گردند و موجبات ارتقای تعاملات اجتماعی را فراهم می‌آورند از این‌رو فضاهای اجتماع‌پذیر به دلیل دعوت‌کنندگی بالا و انگیزش شهروندان برای حضور در فضاها سبب افزایش سرزندگی در محیط‌های شهری می‌گردند.

کلیدواژه‌ها