بکارگیری روش‌های تحلیل تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس و ویکور در اولویت بندی جاذبه‌های گردشگری شهری (مطالعه موردی: استان قزوین)

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی, دانشگاه تهران سازمان فناوری اطلاعات, شهرداری قزوین

2 کارشناسی آمار دانشگاه مازنداران معاونت برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری قزوین

CSUM-2007-1016(R1)

چکیده

آمارها بیانگر جایگاه نازل صنعت توریسم در کشور و سهم یک درصدی ایران از سبد گردشگری جهانی است؛ که شهرقزوین نیز از این قاعده مستثنی نیست. این صنعت، علی‌رغم پتانسیل‌های متنوعی که شهر قزوین از لحاظ فرهنگی، تاریخی، مذهبی و اکوتوریستی دارد، به لحاظ درآمدزایی، تاثیر چندانی در سرانه گردشگری کشور ندارد. به‌همین دلیل، اولویت‌بندی مناطق مختلف این استان جهت برنامه‌ریزی مناسب و کارا به‌منظور خدمات رسانی بهتر وعدالت اجتماعی و اقتصادی در سطوح مناطق ضروری است. در این مطالعه، روش پژوهش، توصیفی- مقایسه ای و نوع آن کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای‌- اسنادی است. براساس 10 معیار و با بهره گیری از روش‌های قابلیت‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره (تاپسیس و ویکور) برای اولویت‌بندی شهرستان‌های استان قزوین، در 4 سطح (فرا‌‌ برخوردار، برخوردار، نیمه برخوردار و فرو برخوردار) پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن بود که شهرستان قزوین در سطحی فرا برخوردار، شهرستان‌های آبیک و البرز در سطحی برخوردار، شهرستان تاکستان در سطح نیمه برخوردار و شهرستان بویین زهرا در سطح فرو برخوردار به لحاظ شاخص‌های زیرساختی گردشگری جای می‌گیرند. از سوی دیگر از ضریب پراکندگی جهت بررسی نابرابریهای منطقه ای استفاده شد. بر طبق نتایج بدست آمده از محاسبه این ضریب، معیارهای: تعداد هتل‌ها و اقامت‌گاه‌ها، شرکت‌های حمل و نقل و مسافرتی و دفاتر خدمات توریستی به طور نابرابر در میان شهرستان‌های این استان توزیع شده است که نیازمند توجه مسئولان و برنامه ریزان توسعه شهری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


تقوایی، م، و رنجبر دستنایی، م. ) 1389 (. تحلیلی بر پراکنش امکانات و خدمات مسیر گردشگری شمال شرق استان. مجلۀ
پژوهش و برنامه ریزی شهری، تابستان، ) 1 ،) 48 - 21 .
2 - زنگی آبادی، ع، و موسوی، ع و خلقی پور، خ. ) 1389 (. تحلیلی بر نقش طبیعت گردی در جذب گردشگران، مطالعه موردی
سی سخت استان کهگلویه و بویراحمد. فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، زمستان، ) 34 ،) 67 - 97 .
3 - سرایی، م و شمشیری، م. ) 1389 (. صنعت گردشگری گامی نوین در جهت توسعه منطقه ای نمونه موردی استان سیستان و
بلوچستان. کنگره بین المللی جهان اسلام, فروردین، ) 4 ،) 1 - 17 .
4 - قاسمی، ی، زیاری، ک، حاتمی نژاد، ح، قرخلو، م. ) 1394 (. برنامه ریزی راهبردی توسعه قابلیتهای گردشگری در فضاهای
شهری مطالعه موردی ارومیه، 188 - 169 .
5 - قالیباف، م، و شعبانی فرد، م. ) 1390 (. ارزیابی و اولویت بندی جاذبه های گردشگری برای توسعه گردشگری شهری براساس
مدل های تصمیم گیری چند متغیره مطالعه موردی شهر سنندج، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، تابستان، ) 101 ،) 147 - 172 .
6 - موسوی، م، و ویسیان، م و محمدی حمیدی، س، و اکبری، م ) 1394 (. بررسی و اولویت بندی توانها و زیرساخت های توسعه
گردشگری با روش های تصمیم گیری چند معیاره مطالعه موردی شهرستان های استان کردستان، مجله گردشگری شهری،
بهار، ) 1 ،) 17 - 31 .
7 - نوری، غ و فتوحی، ص، و تقی زاده، ز، ) 1391 (. اولویت بندی قطب های گردشگری استان کرمانشاه بر اساس پتانسیل های
مناطق نمونه گردشگری با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS ، مجله جغرافیا و پایداری محیط, پاییز، ) 4 ،)
75-94 .
بکارگیری روشهای تحلیل تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس و ویکور در اولویت بندی جاذبههای گردشگری شهری
10
تابستان 1399
مطالعات جامع در مدیریت شهری، نشریۀ علمی، سال اول، شمارةدوم
8- Atashin, panjeh.s & sasani, A (2013). Applying logarithmic fuzzy preference programming and vikor methods for supplier selection: a case study, journal of American science, vol9, pp 105 -109.
9- Azizi, Hamid & Biglarib, Mahdi & Joudia, Pouya (2011). Assessment the feasibility of sustainable tourism in urban environments employing the cumulative linear model, International Conference on Green Buildings and Sustainable Cities, Procedia Engineering 21, pp 24 – 33.
10- Baležentis, Tomas & Kriščiukaitienė, Irena & Baležentis, Alvydas & Garland, Ron (2012). A quantitative analysis Rural tourism development in Lithuania (2003–2010), Tourism Management Perspectives 2–3 (2012), pp 1–6.
11- Castillo-Manzano, José.I & López-Valpuesta, Lourdes & González-Laxe, Fernando (2011). The effects of the LCC boom on the urban tourism fabric: The viewpoint of tourism managers, Tourism Management 32 (2011), pp 1085-1095.
12- Huang, Jen-Hung & Peng, Kua-Hsin (2012). Fuzzy Rasch model in TOPSIS: A new approach for generating fuzzy numbers to assess the competitiveness of the tourism industries in Asian countries, Tourism Management 33(2012), pp 456-465.
13- Jih-jeng, h & gwo-hshiung, t & hsiang-his, l (2009). A revised vikor model for multiple criteria decision making-the perspective of regret theory, the smithsonian/nasa astrophysics data system, vol 35, pp 761- 768.
14- Liu, Chui-Hua & Tzeng, Gwo-Hshiung & Lee, Ming-Huei & Lee, Po-Yen (2013). Improving metro–airport connection service for tourism development: Using hybrid MCDM models, Tourism Management Perspectives 6 (2013), pp 95–107.
15- Mohamad, Daud & Mohd Jamil, Rozana (2012). A Preference Analysis Model for Selecting Tourist Destinations Based on Motivational Factors: A Case Study in Kedah, Malaysia, International Congress on Interdisciplinary Business and Social Science (ICIBSoS), Procedia - Social and Behavioral Sciences65 (2012), pp 20-25.
16- Tyrväinen, Liisa & Uusitalo, Marja & Silvennoinen, Harri & Hasu, Eija (2014). Towards sustainable growth in nature-based tourism destinations: Clients’ views of land use options in Finnish Lapland, Landscape and Urban Planning, Volume 122, February 2014, pp 1-15.
17- Zhang, Hong & lin Gu, Chao & wen Gu, Lu & Zhang, Yan (2011). The evaluation of tourism destination competitiveness by TOPSIS information entropy e A case in the Yangtze River Delta of China, Tourism Management 32 (2011). pp 443-451.