تحلیل زمانی و مکانی شاخص های دسترسی به خدمات شهری در طول توسعه بلند مدت شهر قزوین

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی, دانشگاه تهران

2 گروه آمار, دانشگاه بابل

3 گروه سنجش از دور و GIS, دانشگاه آزاد تهران واحد جنوب

چکیده

توزیـع نامناسـب خدمات باعث شکل گیری معضلات اجتماعی در جوامع و زمینه ساز نابرابری ها و بی عدالتی در شهرها شده است. در این تحقیق به بررسی توزیع خدمات شهری (آموزشی، درمانی، فرهنگی و فضای سبز) در طی 65 سال (سه مقطع زمانی، دهه 30، 60 و 90) در شهر قزوین، با استفاده از روش ها ابزارهای تحلیل مکانی پرداخته شده است.
نتایج پژوهش نشان می‌دهند که، الگوی توزیع فضایی همه خدمات بررسی شده شهر قزوین به جز خدمات آموزشی، خوشه‌ای است و پراکنش آن ها از نوع تصادفی است. بین متغیرهای تعداد جمعیت و تراکم خدمات شهری نواحی، خودهمبستگی مثبت برقرار بود؛ اما شدت آن ضعیف می باشد که به مفهوم توجه نشدن زیاد به عامل جمعیت و در نتیجه بی توجهی به نیاز شهروندان در مکانیابی و جانمایی خدمات شهری است. همچنین ضریب آنتروپی شانون برای پراکندگی خدمات شهری در سه دوره 1330، 1360 و 1395 محاسبه شد که گویای این نکته است که هر دوره نسبت به دوره قبل وضعیت مطلوب تری را نشان می دهد و بیانگر آن است که توزیع خدمات در شهر قزوین طی این سال ها وضعیت مطلوب تری پیدا کرده است. با توجه به نتایج مدل تحلیل شبکه و نزدیک ترین همسایگی و همچنین روش موران می توان گفت که هر چه فاصله از هسته مرکزی شهر قزوین بیشتر می شود، دسترسی به خدمات شهر کمتر میشود. در واقع، نواحی مرکزی شهر تسهیلات بیشتری دارند و با فاصله گرفتن از مرکز شهر از میزان آنها کاسته میشود و به گاهاٌ به صفر می رسد.

کلیدواژه‌ها