رهیافتی در ارزیابی شاخصه‎های مؤثر بر حس دلبستگی در فضاهای میانی مجتمع‌های مسکونی شهر تهران

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

با گسترش جوامع انسانی و ارتقاء نیازهای اجتماعی بشری، ضرورت حضور در فضاهای جمعی و شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر ارتقاء حس دلبستگی به مکان جهت انجام برخی از فعالیت‌های انسانی از اهمیت زیادی برخوردار شده است. دلبستگی به عوامل بسیار گسترده‌ای در ایجاد عدم دلبستگی به مکان وجود دارد که طبق مطالعات صورت گرفته، بررسی جایگاه فضاهای میانی در مجتمع‌های مسکونی یکی از آن عوامل می‌باشند که به‌عنوان متغیر مستقل در این پژوهش مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. دغدغه اصلی این پژوهش، غافل ماندن از پرداختن به معیارهای مؤثر در ارتقاء حس دلبستگی در راستای ایجاد بستری مناسب و پاسخگوی نیازها و فعالیت ساکنین در عرصه میانی می‌باشد. روش این پژوهش، ترکیب روش کمی – کیفی است. به کمک راهبرد علی – مقایسه‌ای، با استفاده از نرم‌افزار SPSS و  AMOSمیزان تأثیر ویژگی‌های کالبدی فضاهای جمعی مسکونی بر حس دلبستگی ساکنان بررسی شد. سپس به کمک «الگوی معادلات ساختاری» مشخصه‌های فضای میانی به‌عنوان متغیر مستقل بر حس دلبستگی به‌عنوان متغیر وابسته مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در مؤلفه‌های فرم کالبدی، «آسایش کالبدی و محیطی»، «سیرکولاسیون»، «تناسبات فضایی»، «پیکره‌بندی»، «سلسله‌مراتب و خوانایی»، «تنوع بصری و فیزیکی» و «عناصر غیرثابت» و در مؤلفه‌های عملکردی، «تنوع عملکردی» و «انطباق‌پذیری رفتاری» به‌ترتیب اولویت، بیشترین تأثیرگذاری را بر حس دلبستگی به مکان دارند. بنابراین طراح به‌عنوان خالق فضا با انتخاب مقیاس و چیدمان بلوک‌ها توامان با طراحی ساختار فضاها منجر به تغییر در میزان حس دلبستگی افراد ساکن در آینده می‌شود. از سوی دیگر فراهم آوردن بستر مناسب جهت حضور هر چه بیشتر ساکنان و توجه به کیفیات فضایی در کنار ویژگی‌های مدیریتی در ارزیابی ساکنان از فضای میانی به‌صورت توامان اثرگذار است.
 
 

کلیدواژه‌ها

مطالعات جامع در مدیریت شهری
دوره 2، شماره 8
اسفند 1400
صفحه 37-50

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار